Sốt là biểu hiện thường gặp ở t.rẻ e.m, có thể tự điều trị tốt tại nhà nếu phụ huynh nắm rõ 3 nguyên tắc này.
Trẻ sốt thường có biểu hiện li bì, bỏ ăn, bỏ chơi. Ảnh: Unsplash.
Sốt là hiện tượng thường gặp ở t.rẻ e.m, khi đó nhiệt độ cơ thể tăng trên mức bình thường. Lúc này, nhiệt độ khi đo ở nách (trán) trên 37,5 độ C, ở miệng (tai) hoặc h.ậu m.ôn trên 38 độ C.
Sốt ở t.rẻ e.m do nhiều nguyên nhân gây nên như nhiễm siêu vi, nhiễm khuẩn (thường gặp), mất nước, say nắng…
Biểu hiện khi trẻ sốt tùy theo nhiệt độ, có triệu chứng hoặc không có triệu chứng. Hầu hết trẻ sẽ có các dấu hiệu mệt mỏi hoặc kích thích, quấy khóc, biếng ăn; ấm, nóng ở nách, bụng; đôi khi lòng bàn tay, bàn chân lạnh; nặng hơn có thể nói sảng, co giật, thở nhanh, lừ đừ.
Theo ThS.BS Huỳnh Thị Thúy Kiều, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM), phụ huynh nên chú ý 3 điều sau khi chăm con sốt tại nhà.
– Theo dõi nhiệt độ và cho hạ nhiệt khi cần thiết:
Cần theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên, cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng để cơ thể dễ dàng thoát nhiệt.
Dùng thuốc hạ nhiệt khi sốt trên 38 độ C với công thức paracetamol dạng uống và dạng đặt h.ậu m.ôn với liều 10-15 mg/kg/ lần (4-6 giờ/ lần), tối đa 500mg/lần.
Lau người bằng nước ấm trong trường hợp sốt quá cao gây khó chịu cho trẻ, co giật, hoặc có nguy cơ sốt co giật. Nhiệt độ nước lau mát nên thấp hơn nhiệt độ của trẻ 2 độ C, thời gian lau khoảng 15 phút, tập trung ở cổ, nách, bẹn. Bố mẹ chỉ ngưng lau ấm khi thân nhiệt trẻ xuống dưới 38,5 độ C và không lau mát với trẻ sơ sinh vì dễ gây mất nhiệt dẫn đến hạ thân nhiệt.
– Bù nước đầy đủ: Cho trẻ uống nhiều nước (nước lọc, nước trái cây, nước súp, oresol..). Trẻ còn bú mẹ nên được cho bú nhiều hơn, ăn uống đầy đủ các nhóm thực phẩm.
– Đưa trẻ đến bệnh viện nếu có biểu hiện dưới đây:
Trẻ dưới 2 tháng t.uổi bị sốt
Trẻ sốt từ 2 ngày, sốt không kiểm soát được nhiệt độ dù đã cho uống thuốc hạ sốt
Khi có dấu hiệu nguy cơ nặng (lừ đừ, li bì, khó đ.ánh thức, nôn ói nhiều, co giật, thở nhanh, rút lõm ngực…).
Bên cạnh đó, bác sĩ Kiều cũng khuyến cáo phụ huynh không nên cho trẻ mặc nhiều quần áo hoặc quấn kín trẻ khi trẻ sốt; không chườm mát bằng nước đá, rượu; không cạo gió, cắt lễ. Đối với những trẻ đang co giật, cha mẹ tuyệt đối không nặn chanh, đổ nước, đổ thuốc vào miệng bé.
Ngoài ra, việc điều trị cần kiên nhẫn, không nên nóng vội dùng nhiều thuốc hạ sốt có chung thành phần (như sử dụng paracetamol nhét h.ậu m.ôn và uống cùng lúc), đảm bảo khoảng cách liều hạ sốt theo hướng dẫn, không uống liên tiếp nhiều lần vì khiến trẻ bị quá liều, có nguy cơ ngộ độc thuốc.
Tại sao người ta thường đi tiểu nhiều hơn sau khi uống càphê?
Nhiều người nhận ra họ đi tiểu nhiều hơn bình thường sau khi uống càphê, một số người lo ngại cơ thể mình sẽ bị mất nước.
Vậy thực tế càphê có khiến bạn bị mất cân bằng chất lỏng trong cơ thể?
Caffeine trong càphê là một chất lợi tiểu nhẹ. (Ảnh: Pexels)
Càphê có chứa caffeine, một chất kích thích có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Bạn có thể nhận thấy mình đi tiểu thường xuyên hơn sau khi uống càphê, nhưng lượng chất lỏng bị mất qua đường tiểu không đủ để gây mất nước.
Càphê là một thức uống khá phổ biến trên thế giới bởi caffeine trong càphê là một chất kích thích hệ thống thần kinh trung ương, làm tăng sự tỉnh táo, giảm mệt mỏi và tăng cường năng lượng cả thể chất lẫn tinh thần.
Caffeine còn được tìm thấy trong cây trà và cacao. Có đến hơn 3/4 dân số thế giới đang tiêu thụ một sản phẩm chứa caffeine mỗi ngày và con số này lên tới 90% đối với những người trưởng thành ở Bắc Mỹ.
Tuy nhiên, hiện nay vẫn có nhiều tranh cãi về việc sử dụng caffeine hàng ngày có tác động tốt hay xấu đến sức khỏe.
Một trong những câu hỏi phổ biến về caffeine là liệu nó có làm cơ thể bạn mất nước hay không bởi sau khi uống càphê và đồ uống chứa caffeine, nhiều người sẽ nhận ra họ đi tiểu nhiều hơn bình thường. Một số người lo ngại mình sẽ bị mất nước vì điều này.
Có nhiều tranh cãi về việc sử dụng caffeine hàng ngày có tác động tốt hay xấu đến sức khỏe. (Ảnh: iStock)
Một nghiên cứu từ năm 1928 tại Mỹ chỉ ra rằng caffeine không liên quan gì đến lượng nước tiểu bạn thải ra trong một ngày. Cụ thể hơn, đồ uống chứa caffeine không ảnh hưởng đến lượng nước tiểu nhiều hơn bất kỳ đồ uống thông thường nào khác.
Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho biết caffeine thực chất là một chất lợi tiểu nhẹ và trên thực tế nó có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể nếu như bạn nạp quá nhiều caffeine.
Tiến sỹ Gregory Quayle, bác sỹ tiết niệu được Hội đồng Chuyên khoa Y tế Mỹ chứng nhận và là thành viên ban cố vấn tại Phoenix, cho biết hoạt chất caffeine trong càphê ức chế sự tái hấp thụ natri trong cơ thể, làm gia tăng nước tiểu trong bàng quang khiến bạn đi tiểu nhiều hơn.
Bên cạnh đó, đặc tính kích thích của caffeine cũng được cho là gây kích ứng bàng quang, vốn đã đầy nước do tác dụng lợi tiểu, nên những cơn co thắt này tạo cảm giác cấp bách phải đi tiểu ngay.
Nhưng việc đi tiểu nhiều sau khi uống càphê liệu có làm bạn bị mất nước?
Tiến sỹ Daniel Vigil, Phó Giáo sư lâm sàng về Y học gia đình tại Trường Y David Geffen thuộc Đại học California Los Angeles, cho biết: “Khi bạn uống một tách càphê hoặc uống một ly trà, bạn nhất thiết phải uống một lượng chất lỏng cùng với lượng caffein đó. Mặc dù caffeine là một chất lợi tiểu nhẹ nhưng bạn sẽ không bị mất nước bởi cơ thể bạn đã hấp thụ lượng chất lỏng cần thiết và đào thải phần còn lại ra ngoài.”
Thành phần trong một ly càphê chủ yếu là nước. Trung bình, nước chiếm 98% tổng thể tích của ly càphê pha tiêu chuẩn.
Hàm lượng nước trong các ly càphê có thể khác nhau tùy thuộc vào loại hạt càphê, mức độ rang (nhạt hay đậm), phương pháp pha càphê và tỷ lệ càphê với nước. Ví dụ, một tách càphê espresso chứa ít nước hơn càphê nhỏ giọt và càphê hạt rang nhạt sẽ có nồng độ caffeine cao hơn hạt rang đậm.
Hầu hết mọi người đều có thể thưởng thức càphê một cách an toàn mà không phải lo lắng về tình trạng mất nước. Nhưng nếu uống nhiều hơn 4 ly càphê mỗi ngày (hơn 400mg caffeine), sẽ có thể làm tăng nguy cơ mất nước nhẹ.
Hầu hết mọi người đều có thể thưởng thức càphê một cách an toàn với liều lượng hợp lý mà không phải lo lắng về tình trạng mất nước. (Ảnh: iStock)
Trong trường hợp bạn nhạy cảm với tác dụng của caffeine và lo lắng về mức độ hydrat hóa của mình, có một số cách sau đây sẽ giúp bạn bù đắp lượng chất lỏng bị mất và đảm bảo cơ thể luôn đủ nước.
Chọn càphê có hàm lượng caffeine thấp hơn
Caffeine là chất có trong càphê gây lợi tiểu, vì vậy càphê decaf không chứa caffeine là một lựa chọn tốt. Càphê hòa tan cũng chứa hàm lượng caffeine thấp hơn.
Bù nước
Bạn nên uống đủ nước để chống lại sự mất nước có thể xảy ra do càphê. Nước lọc là lựa chọn tốt nhất để bù nước với công thức phổ biến là “uống 8 ly nước lọc mỗi ngày” (tương đương 2 lít), nhưng bạn cũng có thể uống các chất lỏng khác như sữa, trà và nước trái cây.
Biết giới hạn của mình
Nếu bạn nhạy cảm với caffeine hoặc nhận thấy rằng bạn đi tiểu nhiều hơn sau khi uống càphê, hãy cân nhắc việc giảm lượng đồ uống này mỗi ngày./.
